Opstap wordt meestal uitgevoerd door een welzijnsorganisatie of bibliotheek; ook een koppeling aan een basisschool is mogelijk.
De uitvoerende instelling fungeert als werkgever. Deze instelling draagt zorgt voor de werving van gezinnen, de werkbegeleiding van de medewerkers, de benodigde faciliteiten en maakt afspraken over samenwerking en doorverwijzing met relevante andere organisaties.
Bij de werving wordt nauw samengewerkt met scholen. De leerkrachten van groep 1 en de medewerksters van Opstap gaan na welke ouders in aanmerking komen. De leerkracht informeert de ouders en vraagt of een Opstap-medewerker op huisbezoek mag komen om hen te informeren over Opstap.
Sleutelfiguren die de doelgroep goed kennen, kunnen ingeschakeld worden om gezinnen te bereiken. Ook ouders die al mee hebben gedaan zijn belangrijk bij het werven van nieuwe gezinnen.
Door naar gezinnen toe te gaan is de drempel om mee te doen laag en is het mogelijk om een koppeling te maken naar de situatie van de ouder. De overdracht door de contactmedewerker kan optimaal worden aangepast aan de kennis en vaardigheden van de ouder. Bovendien ontstaat er tussen ouder en contactmedewerkster sneller een vertrouwensband. Problemen met het kind of in het gezin zal de ouder eerder bespreken tijdens een huisbezoek dan in een groepsbijeenkomst.
Het is ook mogelijk om huisbezoeken deels te vervangen door instructie in kleine groepjes (kringbezoeken) van vier tot acht ouders met de kinderen erbij.
In de loop van het tweejarig programma werken de ouders en kinderen met zestig weekboeken (met tien activiteiten per week), 22 voorleesboeken en een verhalenbundel. Verder zijn er liedjes, versjes en introductie-verhaaltjes.
De gezinnen gaan via de digitale omgeving Spelend Leren Thuis Online aan de slag met de BereslimmeBoeken, de educatieve games Samenslim en Letters in Beweging, en digitale praatplaten (Jeffy’s avonturen).
De voorleesboeken zijn in meerdere talen verkrijgbaar. Van elk voorleesboek is er ook een set vertelplaten (Nederlands) voor in de groepsbijeenkomsten of in groep 1 of 2.
Daarnaast spelen de kinderen met materialen die voor Opstap zijn ontwikkeld zoals een spelbord en logiblokken.
Voor de coördinator en contactmedewerksters zijn er diverse handleidingen en materialen voor huisbezoeken en groepsbijeenkomsten. Ten slotte is er beeldmateriaal om de vuistregels en de ontwikkeling van kinderen te bespreken.
Onderzoek door de Universiteit Utrecht (van Tuijl 2001 en van Tuijl en Siebes 2006) laat zien dat kinderen die Opstap hebben gevolgd beter presteren met rekenen en de basisschool sneller doorlopen (minder doubleren) dan kinderen die het programma niet hebben gevolgd.
Verder heeft Opstap een positief effect op de kwaliteit van de ouder-kindinteractie. Moeders die meededen aan Opstap namen een meer stimulerende en ondersteunende houding aan in de interactie met hun kind dan de moeders uit de controlegroep. Dit zorgde voor een betere ontwikkeling bij hun kinderen: Opstap werkt (van Tuijl, 2001).
Onderzoek in Amsterdam (Veen e.a. 2003) toont dat kinderen die aan Opstap hebben deelgenomen gemiddeld hogere rekenscores hebben dan de kinderen die er niet aan hebben deelgenomen. In groep 6 bleek er een positief verschil bij de taalontwikkeling van kinderen die Opstap hadden gedaan. De Opstap-kinderen houden hun voorsprong gedurende de gehele basisschool vast.
Opstap en school kunnen onder meer samenwerken bij:
- De werving van gezinnen, bijvoorbeeld door informatiebijeenkomsten op school te organiseren.
- Groepsbijeenkomsten op school. De leerkracht geeft informatie aan de ouders over wat op school gebeurt.
- Inhoudelijk: versjes, boekjes en liedjes worden thuis in de eigen taal en in de klas in het Nederlands gelezen en gezongen.
- Zowel in de klas als thuis wordt Bereslim gebruikt. Informatie over schoolpakket Bereslim is hier te vinden Bereslim op school - Bereslim
- Voortgangsgesprekken over de kinderen die Opstap doen (met toestemming van de ouders).
- Specifieke activiteiten, zoals een spelletjesmiddag, voorleesmiddag, een tentoonstelling of een workshop.
- Diploma-uitreiking aan het einde van Opstap.
Het (online) materiaal en de activiteiten voor ontwikkelingsstimulering van het kind zijn gericht op een aantal gebieden (oriëntaties):
De kinderen ontdekken spelenderwijs allerlei kenmerken van objecten, zoals hun kleur en vorm, met de bijbehorende begrippen. Door knippen, plakken en spelen wordt de motoriek gestimuleerd. Door sorteren van voorwerpen bereiden de kinderen zich voor op het rekenen.
Door onder meer spelletjes, versjes en zoekplaten leren de kinderen tellen tot en met 12, begrippen die met hoeveelheden te maken hebben en de betekenis van getallen.
Prentenboeken, geanimeerde boeken, zoekplaten, educatieve games, liedjes, versjes en rijmen bevorderen de woordenschat, het luisteren en spreken, de kennis van structuur en opbouw in verhalen en het denken over taal. Ook maakt het kind op allerlei speelse manieren kennis met letters en klanken.
De kinderen gaan de ruimte verkennen en leren de begrippen die te maken hebben met plaats, afstand en richting. Verder leren ze figuren nabouwen en structureren en 'ruimtelijke problemen' oplossen.
Op een speelse manier wordt aandacht besteed aan vroeger, nu en toekomst, de dagindeling, dagen van de week, seizoenen en tijdsplanning.
Wij voorzien u van alle benodigde informatie en trainingen om de programma's goed in te voeren.
